สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ร่วมกับมูลนิธิเครือข่ายครอบครัว จัดนิทรรศการสัญจร FAKE OR FRESH? – MY LIFE EXHIBITION ภายใต้โครงการ “รู้ทันสื่อ รู้ทันภัย ป้องกันเยาวชนไทยจากบุหรี่ไฟฟ้า” สร้างภูมิคุ้มกันทางความคิด ทางจิตใจ ให้เด็กและเยาวชนรู้เท่าทันภัยของบุหรี่ไฟฟ้าที่เข้ามาในหลายรูปแบบ โดยมีทั้งครู นักเรียน และผู้ปกครองสนใจเข้าร่วม
พญ.พรรณพิมล วิปุลากร ประธานกรรมการมูลนิธิเครือข่ายครอบครัว กล่าวว่า มูลนิธิเครือข่ายครอบครัวออกมาจัดนิทรรศการมีชีวิตที่โรงเรียนเสนานิคม ซึ่งในโครงการเราเตรียมเดินหน้าไปอีกหลายโรงเรียน ส่วนใหญ่จะเป็นโรงเรียนที่อยู่ในชุมชน ในเขตกรุงเทพมหานคร เนื่องจากสถานการณ์เรื่องบุหรี่ไฟฟ้าตอนนี้เข้าถึงกลุ่มเด็กของพวกเราอย่างทั่วถึง จึงอยากให้ในแต่ละพื้นที่ โดยเฉพาะโรงเรียนซึ่งอยู่ใกล้กับชุมชนมากที่สุด และเด็กเองที่ได้สัมผัสกับบุหรี่ไฟฟ้า ได้มีโอกาสมาเรียนรู้ทำความเข้าใจ เนื่องจากบุหรี่ไฟฟ้ามีวิวัฒนาการเปลี่ยนไปมาก ทั้งรูปลักษณ์หน้าตา เกือบจะเหมือนของเล่น แต่งกลิ่น ไม่เหมือนกับการสูบบุหรี่แบบเดิม ๆ ซึ่งอาจจะทำให้เด็กเข้าใจผิดว่า นี่คือเป็นของเล่นหรือเป็นขนม ที่ไม่เป็นอันตรายต่อเขา วัตถุประสงค์สำคัญของเราก็คืออยากให้เด็ก ๆ ได้มีโอกาสเลือกและตัดสินใจ ทำความเข้าใจว่า จริง ๆ แล้วบุหรี่ไฟฟ้าคืออะไร รูปทรงที่เขาเห็นภายนอกที่ดูน่ารักมีอะไรอยู่ข้างใน แต่ที่สำคัญที่สุดคืออันตรายต่อร่างกาย เพราะเราไม่อยากให้เด็กซึ่งอายุยังน้อย สัมผัสกับอันตรายจากบุหรี่ไฟฟ้า
“บุหรี่ไฟฟ้าตอนนี้เริ่มเปลี่ยนรูปทรงไป ถ้าผู้ใหญ่หลายท่านไม่เคยเห็นก็อาจจะต้องลองมาดู ทั้งหน้าตาและรูปร่างทำให้มีความรู้สึกว่าเหมือนของเล่น ดูเป็นมิตรกับเด็กมากขึ้น โดยเฉพาะเด็กที่เห็นเพื่อนทำอะไร เขาก็อยากจะทำตาม เพื่อให้คุยกับเพื่อนรู้เรื่อง ตามเพื่อนให้ทัน เกิดการเลียนแบบ และทำตาม” พญ.พรรณพิมล กล่าว
พญ.พรรณพิมล ย้ำว่า ในทางจิตวิทยา การปรับรูปลักษณ์ของบุหรี่ไฟฟ้าทำให้เด็กไม่เข้าใจว่าภัยแฝงนั้นคืออะไร ที่สำคัญไปกว่านั้นคือผู้ใหญ่เองก็ไม่เข้าใจ
“เราพบว่าผู้ปกครองหลายท่าน ยังปล่อยปละละเลย เข้าใจว่าลูกยังเล่นของเล่น หรือมองว่าบุหรี่ไฟฟ้าไม่เป็นอันตราย อยากให้ทุกคนตระหนัก ถ้าหยุดได้ให้รีบหยุด เพื่อปกป้องลูกหลานของเรา ซึ่งสิ่งที่นิทรรศการพยายามสื่อสารคือต้องการบอกเด็กว่า ‘คุณมีสิทธิ์ที่จะเลือกสิ่งที่ดีให้กับตัวเราเอง’ จึงอยากปลูกฝังความรู้ ให้เขาได้มีโอกาสตัดสินใจว่าจะเลือกอะไรให้กับชีวิตและร่างกายของตัวเอง และหลายครั้งที่เราทำงานกับเด็กจะพบว่าเด็กจะช่วยให้คนรอบตัว ผู้ใหญ่ที่อยู่ที่บ้าน เริ่มเกิดความตระหนักรู้ จากการบอกเล่าของเด็กในบ้าน ซึ่งส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมของผู้ปกครอง และคนที่อยู่รอบตัวเด็ก” พญ.พรรณพิมล กล่าว
ขณะที่ นายรักชัย วงษ์แข ผู้อำนวยการสถานศึกษาโรงเรียนเสนานิคม กล่าวว่า การจัดนิทรรศการให้ความรู้เกี่ยวกับบุหรี่ไฟฟ้าในโรงเรียนเป็นเรื่องที่ดี เพื่อช่วยส่งเสริมการให้ความรู้เกี่ยวกับการป้องกันเด็กและเยาวชนจากพิษภัยของบุหรี่ไฟฟ้า ซึ่งครั้งนี้มีผู้เชี่ยวชาญเข้ามาให้คำแนะนำได้อย่างตรงจุด ให้เด็กได้เกิดความรู้ และยังมีเกมที่ให้นักเรียนได้เล่น ซึ่งได้รับทั้งความสนุกสนานและความรู้ไปพร้อมกัน ถือเป็นช่องทางหนึ่งที่ช่วยสนับสนุนในการป้องกันเรื่องบุหรี่ไฟฟ้าในโรงเรียน ซึ่งตามนโยบายของกรุงเทพมหานคร มีมาตรการในการป้องกันไม่ให้บุหรี่ไฟฟ้าหรือยาเสพติดเข้ามาในพื้นที่บริเวณโรงเรียนอยู่แล้ว ที่สำคัญการรุกเข้ามาของบุหรี่ไฟฟ้าในบริเวณพื้นที่ใกล้เคียงโรงเรียนน่ากลัวมากขึ้น เนื่องจากมีการปรับเปลี่ยนรูปแบบ เพื่อเชิญชวนให้เด็กอยากลอง มีกลิ่นที่หลากหลาย ดึงดูดความสนใจให้เด็กเข้าไปทดลอง
“ที่น่าเป็นห่วงคือสื่อต่าง ๆ ที่ออกมาชักชวน แล้วเด็กไปเห็น หรือไปซื้อได้ง่ายขึ้น ทำให้เด็กมีโอกาสที่จะเข้าไปถึงบุหรี่ไฟฟ้ามากขึ้น ซึ่งกิจกรรมนิทรรศการครั้งนี้ ทำให้เด็กนักเรียนตั้งแต่ชั้นอนุบาล 1 ถึงชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ที่น่าเป็นห่วงมากที่สุดคือระดับประถมปลาย ตั้งแต่ประถมศึกษาปีที่ 4–6 และระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1–3 ซึ่งเป็นช่วงที่เขากำลังก้าวเข้าสู่วัยรุ่น เพราะฉะนั้นกิจกรรมนี้เป็นกิจกรรมที่ให้ความรู้ ให้แนวทางในการที่จะป้องกัน รวมถึงบอกให้ทราบถึงโทษของบุหรี่ไฟฟ้า เพื่อให้เขาสามารถหลีกเลี่ยงบุหรี่ไฟฟ้าได้ถูกต้อง” นายรักชัย กล่าว
นางสาวเฉลียว ป้อมพฤกษ์ ครูชำนาญการพิเศษ กลุ่มสาระการเรียนรู้สุขศึกษา โรงเรียนเสนานิคม กล่าวว่า จากการที่ได้สอนเกี่ยวกับเรื่องสุขศึกษาให้นักเรียน ก็จะมีการสอดแทรกความรู้เรื่องพิษภัยของบุหรี่ไฟฟ้า นอกจากนี้ยังสื่อสารกับผู้ปกครอง ในเรื่องการดูแลป้องกันลูกหลานด้วย ที่สำคัญยังมีการเชิญบุคลากรทางการแพทย์จากศูนย์บริการสาธารณสุข 51 จตุจักร เข้ามาให้ความรู้ที่โรงเรียนด้วย ซึ่งการจัดกิจกรรมนิทรรศการสัญจรครั้งนี้ เหมาะสมกับเด็กอย่างมาก ด้วยช่วงวัยที่เขากำลังอยากรู้อยากลอง โดยเฉพาะเด็กมัธยมศึกษาตอนต้น ที่สามารถเข้าถึงสื่อ และแหล่งจำหน่ายบุหรี่ไฟฟ้าได้ง่ายทั้งผ่านออนไลน์ ตลาดนัด ซึ่งในสังคมสามารถเห็นคนสูบได้โดยทั่วไป
“จากที่เห็นผู้ใหญ่สูบบุหรี่ไฟฟ้าเยอะมาก ซึ่งทำให้เด็กเอาอย่าง มีเด็กเคยมากถามว่าครูคะ มันไม่ผิดกฎหมายหรือคะ เห็นเขาใช้กันอย่างเอิกเกริก ครูก็จะให้ข้อมูลที่ถูกต้องไปว่ามันเป็นสิ่งที่ผิดกฎหมาย ถ้าตำรวจจับได้ เราก็จะมีความผิด” นางสาวเฉลียว กล่าว
